خوابدیدگان بی‌اختیار

کتاب خوابدیدگان بی‌اختیار نوشته‌ی ژوزه ادوآردو آگوآلوسا، نویسنده‌ی آنگولایی است که به زبان پرتغالی می‌نویسد. بعد از کتاب‌های آفتاب‌پرست‌ها و فرضیه‌ی فراگیر فراموشی این سومین کتابی است که از این نویسنده به فارسی منتشر می‌شود.

آنگولا کشوری افریقایی است که سال‌ها مستعمره بود و بعد از استقلال هم طولانی‌ترین جنگ‌های داخلی را از سر گذراند. این کتاب به طور مستقیم به این درگیری‌ها اشاره ندارد، بلکه مقوله‌ی خواب و رویا، شخصیت‌های این کتاب را در کشوری توتالیتر و در آستانه‌ی فروپاشی کنار هم جمع می‌کند. داستان درباره‎‌ی چهار شخصیت است که ارتباط عجیبی با خواب دارند. دانیل بنچیمول روزنامه‌نگار آنگولایی، مویرا فرناندس هنرمند موزامبیکی، هلیو دو کاسترو دانشمند مغز و اعصاب برزیلی و هوسی کلی هتل‌دار که در گذشته چریک بوده، خواب‌هایی از جنس دیگر می‌بینند. این کتاب فضایی جالب دارد. خواب و بیداری خیلی وقت‌ها جایشان را به هم می‌دهند. گاهی برخی از روند داستان در خواب اتفاق می‌افتد یا مانند تغییرات مکانی رایج در خواب،‌ ناگهان از شهری به شهر دیگر می‌پریم. نویسنده با این سبک جذاب توانسته داستان را به زیبایی روایت کند.

ژوزه ادوآردو آگوآلوسا درباره‌ی انتخاب این سوژه برای داستانش می‌گوید: «به‌عنوان یک نویسنده رویا همیشه برایم حائزاهمیت بوده است. من اغلب رویای شخصیت‌ها، عنوان کتاب‌ها و گاهی اوقات پلات‌های کامل را می‌بینم. داستان شاعری فرانسوی را به خاطر دارم که وقتی به تخت‌خواب می‌رفت، تابلویی را به در اتاق‌ خوابش آویزان می‌کرد که روی آن نوشته بود: «ساکت باشید، شاعر مشغول کار است.» برای من هم همین‌گونه است. دیدن رویا بخشی از کارم است و سال‌های زیادی بود که می‌خواستم درباره‌ی رویاها در دوره‌ی کنونی کتابی بنویسم. در کتاب دو نوع رویا را در کنار هم آورده‌ام: کسانی که از رویاها برای کارشان استفاده می‌کنند و کسانی که معتقدند رویاها می‌توانند دنیا را تغییر دهند.» کتاب خوابدیدگان بی‌اختیار را مهدی غبرایی به فارسی برگردانده است.