استیون لوکس کتاب روشنگری شگفت‌انگیز پروفسور کاریتا را برای آموزش سیاست و مکتب‌های سیاسی نوشته است. این کتاب را مانی صالحی علامه ترجمه کرده است. بسیاری این کتاب را با رمان دنیای سوفی مقایسه کرده‌اند. تفاوت این دو کتاب در این است که در کتاب دنیای سوفی، پیرنگ داستان بر آموزش مفاهیم علمی ارجح است. در مورد استیون لوکس این موضوع برعکس است. او دانشمند بریتانیایی حوزه‌ی علوم سیاسی است. لوکس سال‌ها علوم سیاسی را در دانشگاه‌های معتبر دنیا تدریس کرده و کتاب‌ها و مقالات فراوانی در این زمینه تألیف کرده است. لوکس کتاب روشنگری شگفت‌انگیز پروفسور کاریتا را در قالب رمان نوشت تا مکاتب سیاسی را توصیف و نقد کند. در این کتاب او با بیانی طنز، دنیایی خیالی و پادآرمان‌شهری می‌سازد.
این کتاب مجموعه‌ای از ایده‌های خود نویسنده پیرامون نظام‌های سیاسی دنیا و طبقه‌بندی آنان به سه گروه است. پروفسور کاریتا شخصیت اصلی داستان است. لوکس شخصیت پروفسور کاریتا را از روی خودش پرداخته است. پروفسور سال‌ها در زمینه‌ی فلسفه‌ی سیاسی تحصیل و تحقیق کرده و اکنون دیگر رویای تغییر جهان را ندارد. او در کشور نظامی میلیتاریا زندگی می‌کند که زیر سلطه‌ی قوه‌ی نظامی است. در این کشور، دو حزب خوش‌بین و بدبین وجود دارند که قدرت در دست حزب بدبین است. پروفسور به علت خوش‌بینی به زندان می‌افتد و بعد توسط یکی از دانشجویان سابقش که اکنون عضو یک گروه مخالف نظام فعلی است، نجات داده می‌شود. به او مأموریت داده می‌شود که بهترین جای دنیا را برای زندگی پیدا کند. پروفسور کاریتا در این مسیر سه نظام سیاسی را تجربه و نقاط ضعف و قدرت آن‌ها را بیان می‌کند.
